بررسی عوامل موثر بر نرخ رشد بخشهای غیر نفتی با تاکید بر نقش تجارت خارجی در ایران

در این پایان نامه با استفاده از روش تابع تولید کل، عوامل موثر بر نرخ رشد غیر نفتی مورد بررسی قرار گرفته و اثرات رشد نیرو کار، رشد سرمایه، رشد مواد اولیه و کالاهای واسطه ای وارداتی و رشد صادرات بر روی آن برآورد شده است . برای رسیدن به نرخ رشد اقتصادی بالا، در کشورهای در حال توسعه، دو راهبرد درون گراو برون گرا معرفی و مورد عمل قرار گرفته اند. راهبردهای درون گرا که راهبرد جایگزینی واردات متداول ترین نوع آن است ، براساس توجه بیشتر به بازار داخل کشور شکل گرفته اند. مطابق راهبرد جایگزینی واردات می بایست با وضع تعرفه بر کالاهای وارداتی و سهمیه بندی واردات ، تا حد ممکن از تولیدات داخلی حمایت نموده و بدین ترتیب شرایط رشد آنها را فراهم نمود. در مقابل راهبردهای برون گرا اهمیت بیشتری به بازارهای خارجی می دهند. راهبرد متداول برون گرا که در مقابل راهبرد جایگزینی واردات قرار می گیرد، راهبرد توسعه صادرات می باشد. براساس راهبرد، می بایست با کاهش محدویتهای تجارت خارجی به خصوص در مورد صادرات کالاها، موجبات افزایش تولیدات کشور را فراهم نمود. این راهبرد بر این اساس شکل گرفته است که سیاستهای باز تجاری که منجر به رشد صادرات می شوند، رشد اقتصادی بالاتری را به دنبال دارند. بدین ترتیب در این پایان نامه به صورت تجربی اثرات رشد صادرات غیر نفتی روی رشد بخشهای غیر نفتی در ایران، مورد بررسی قرار گرفته است . برای این منظور از تابع تولید بخشهای غیر نفتی که مطابق روش گرشان فدر به دو بخش صادراتی و غیرصادراتی تفکیک شده اند، استفاده گردیده است . نتایج حاکی از این بودند که متغیر ضریب سرمایه گذاری به تولید (به عنوان متغیر جایگزین رشد سرمایه) و متغیر مواد اولیه و کالاهای واسطه ای وارداتی اثرات مثبت و معنی داری روی رشد بخشهای غیر نفتی دارند اما رشد نیروی کار و رشد صادرات از اثرات معنی داری روی رشد بخشهای غیر نفتی برخوردار نبودند.